ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 13η Μαρτίου 2023
ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΟ: ΚΑΘΙΕΡΩΝΕΤΑΙ (ΚΑΙ) Η ΠΟΛΥΓΑΜΙΑ ΣΤΟ ΔΥΤΙΚΟ
ΚΟΣΜΟ!
Ο Γάμος αποτελεί ένα από τα μυστήρια της Εκκλησίας μας και αναμφίβολα
κορυφαίο κοινωνικό θεσμό, διότι συνιστά το θεμέλιο της κοινωνίας και το
πρωταρχικό της κύτταρο. Η επιστήμες της ανθρωπολογίας, της χριστιανικής
ηθικής, της κοινωνιολογίας, της αρχαιολογίας και φυσικά η μελέτη της ιστορίας,
μας βεβαιώνει ότι ο γάμος και η οικογένεια είναι πανάρχαιος θεσμός και ασφαλής
μήτρα, όπου γεννιέται, αναπτύσσεται, πραγματώνεται ο άνθρωπος και
συγκροτείται η κοινωνία.
Για την χριστιανική μας πίστη είναι ο πρώτος θεσμός, τον οποίο θέσπισε ο ίδιος
ο Δημιουργός, ο Θεός. Στο ιερό βιβλίο της Γενέσεως διαβάζουμε: «είπε Κύριος ο
Θεός· ου καλόν είναι τον άνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αυτώ βοηθόν κατ’ αὐτόν.
Και επέβαλεν ο Θεός έκστασιν επί τον Αδάμ, και ύπνωσε· και έλαβε μίαν των
πλευρών αυτού και ανεπλήρωσε σάρκα αντ’ αὐτῆς. Και ωκοδόμησεν ο Θεός
την πλευράν, ήν έλαβεν από του Αδάμ, εις γυναίκα και ήγαγεν αυτήν προς τον
Αδάμ. Και είπεν Αδάμ· τούτο νυν οστούν εκ των οστέων μου και σαρξ εκ της
σαρκός μου· αύτη κληθήσεται γυνή, ότι εκ του ανδρός αυτής ελήφθη αύτη·
ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και
προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν»
(Γεν.2,18-24).
Παρά την θεσμοθέτηση του Γάμου ενός ανδρός με μία γυναίκα από τον Θεό, ο
μεταπτωτικός άνθρωπος συν τω χρόνω παρεξέκλινε στην πολυγαμία. Βεβαίως η
μορφή της δεν ήταν πάντα η ίδια, αλλά καθοριζόταν από το πολιτισμικό επίπεδο
της κάθε εποχής. Σαφώς στις πρωτόγονες κοινωνίες κυριαρχούσε η πολυγαμία. 1 Η
μονογαμία καθιερώθηκε σταδιακά, με την πολιτισμική εξέλιξη της κοινωνίας και
ταυτίστηκε με την πρόοδο και τον πολιτισμό.
Στο λαό του Ισραήλ στην εποχή της Παλαιάς Διαθήκης η πολυγαμία ήταν
ανεκτή. Ο Αβραάμ για παράδειγμα, ενώ επαινείται για την ακλόνητη πίστη και
αφοσίωσή του στο θέλημα του Θεού, ωστόσο δεν επιτιμάται, ούτε
αποδοκιμάζεται από τον Θεό για τις πολυγαμικές σχέσεις του. Επίσης το διαζύγιο
επιτρεπόταν στο Μωσαϊκό Νόμο εξ’ αιτίας της «σκληροκαρδίας» των Εβραίων:
«Μωσής προς την σκληροκαρδίαν υμών επέτρεψεν υμίν απολύσαι τας γυναίκας
υμών· απ’ αρχής δε ου γέγονεν ούτω», (Ματθ. 19,8).
Στην εποχή της Καινής Διαθήκης τα πράγματα αλλάζουν ριζικά και ως προς το
θεσμό του γάμου και ως προς τη δυνατότητα του διαζυγίου. Ο Κύριός με τη νέα
1 https://www.ertnews.gr/eidiseis/mono-sto-ertgr/i-polysyntrofikotita-kai-oi-anoichtes-scheseis-fernoyn-to-telos-
tis-monogamias/
2
του διδασκαλία έρχεται να συμπληρώσει την ηθική διδασκαλία του Μωσαϊκού
Νόμου και να μας παραδώσει τον τέλειο Ηθικό Νόμο του Ευαγγελίου, ο οποίος
δίδει πλέον νέες διαστάσεις και νέα νοηματοδότηση στο θεσμό του γάμου: «ουκ
ανέγνωτε ότι ο ποιήσας απ’ ἀρχῆς άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς και είπεν,
ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και
κολληθήσεται τη γυναικί αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν; ώστε ουκέτι
εισί δύο, αλλά σαρξ μία. Ό ουν ο Θεός συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω»
(Ματθ.19,3-6). «Εγώ δε λέγω υμίν ότι πας ο βλέπων γυναίκα προς τον
επιθυμήσαι αυτήν ήδη εμοίχευσεν αυτήν εν τη καρδία αυτού…Εγώ δε λέγω
υμίν ότι ος αν απολύση την γυναίκα αυτού παρεκτός λόγου πορνείας, ποιεί
αυτήν μοιχάσθαι και ος εάν απολελυμένην γαμήσει, μοιχάται», (Ματθ.5, 28,32).
Δεν παρέλειψε επίσης ο Κύριος να επισημάνει και την προσωρινότητα του γάμου,
ότι δηλαδή ο γάμος είναι ένα σχήμα του παρόντος κόσμου, το οποίο δεν θα
υφίσταται στην πέραν του τάφου ζωήν: «εν γαρ τη αναστάσει ούτε γαμούσιν ούτε
εκγαμίζονται, αλλ’ ως άγγελοι Θεού εν ουρανώ εισι», (Ματθ. 22,30).
Μέσα στο χώρο της Εκκλησίας η ένωση ανδρός και γυναικός ανυψώνεται σε
μυστήριο, το οποίο ανάγεται στο μυστήριο της ενώσεως του Χριστού με την
Εκκλησία, σύμφωνα με τον θεόπνευστο λόγο του αποστόλου: «Το μυστήριο
τούτο μέγα εστί εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν», (Εφ. 5,32).
Αυτό σημαίνει ότι η ενοποιητική δύναμη που ενώνει τον άνδρα με την γυναίκα,
παύει να είναι απλώς και μόνον η φυσική έλξη των δύο φύλων, αλλά η απείρως
ισχυρότερη δύναμη της Χάριτος του αγίου Πνεύματος, που παρέχεται στους
νεονύμφους δια του μυστηρίου του γάμου. Κατ’ επέκταση και η οικογένεια παύει
να αποτελεί ένα απλό άθροισμα ατόμων και μεταβάλλεται σε ενότητα, που
υπερβαίνει τα επί μέρους άτομά της. Στην προοπτική αυτή η οικογένεια βρίσκει
την πλήρη καταξίωση της, επειδή γίνεται ο «χώρος» μέσα στον οποίον τα μέλη
της καρποφορούν και αυξάνουν στην κατά Χριστόν ζωή δια της αμοιβαίας
αγάπης, υποταγής και θυσιαστικής προσφοράς.
Σύμφωνα με την διδασκαλία των αγίων Πατέρων ο γάμος, ως κοινωνία
προσώπων, είναι κοινωνία αγάπης. Και είναι αληθινός, μόνον όταν βιώνεται ως
κοινωνία της εν Χριστώ αγάπης. Χωρίς αυτήν μεταβάλλεται σε μια απλή
συμβίωση προσώπων, που πολλές φορές καταντάει βασανιστική και τυραννική.
Στο γάμο ο άνδρας και η γυναίκα δεν είναι απλώς κάποιος άνδρας και κάποια
γυναίκα, αλλά τα μοναδικά και ανεπανάληπτα πρόσωπα που συγκροτούν το
ζεύγος. Ο ιερός Χρυσόστομος παρατηρεί σχετικά τα εξής: «Εποίησε εξ’ ενός ένα.
Και πάλιν τους δύο τούτους ένα ποιήσας ούτω ποιεί ένα. Ώστε και νυν εξ’ ενός
τίκτεται άνθρωπος». 2
Σύμφωνα πάλι με την διδασκαλία των αγίων Πατέρων ο γάμος έχει, οφείλει να
έχει, εσχατολογική προοπτική, οφείλει δηλαδή να γίνεται οδοδείκτης προς την
βασιλεία των ουρανών. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να περιορίζεται στο επίπεδο
της ύλης και των αισθήσεων, αλλά οφείλει να προχωρεί διαρκώς από τα σωματικά
προς τα πνευματικά. Οι προσωπικές σχέσεις των συζύγων πρέπει συνεχώς να
2 Ομιλία στην προς Κολασσαείς 12,5, PG 62,387
3
τελειοποιούνται εν Χριστώ, να εξαγιάζονται και να προσλαμβάνουν όλο και
περισσότερο πνευματικό περιεχόμενο: «τούτο δε φημι, αδελφοί, ο καιρός
συνεσταλμένος το λοιπόν εστίν, ίνα και οι έχοντες γυναίκας ως μη έχοντες ώσι,
και οι κλαίοντες ως μη κλαίοντες, και οι χαίροντες ως μη χαίροντες και οι
αγοράζοντες ως μη κατέχοντες και οι χρώμενοι τω κόσμω τούτω ως μη
καταχρώμενοι· παράγει γαρ το σχήμα του κόσμου τούτου», (Α΄ Κορ. 7,29-31).
Οι πρώτες χριστιανικές κοινωνίες ανέπτυξαν αξιοθαύμαστα πρότυπα οικογένειας
και κοινωνικής ζωής, δείχνοντας στην ανθρωπότητα το δρόμο της αρετής και της
προόδου και χαράσσοντας τον νέο παγκόσμιο χριστιανικό πολιτισμό.
Ωστόσο, όπως έχουμε τονίσει πολλές φορές, ο αντίδικος διάβολος, ο οποίος
πάντοτε ανθίσταται στο σωστικό έργο του Χριστού, προσπάθησε να διαστρέψει
και το θεόσδοτο αυτό μυστήριο του γάμου, υποβιβάζοντας αυτό είτε σε μια απλή
συμβίωση δύο προσώπων, είτε σε άλλες παρεφθαρμένες παραλλαγές διαφόρων
μορφών συμβιώσεως. Μια τέτοια μορφή είναι η πολυγαμία, όπως τη συναντούμε
στο Ισλάμ, το οποίο ως γνωστόν καθιέρωσε την πολυγαμία, ως «θεία
διδασκαλία»: «Να παντρεύεστε άλλες δύο, ή τρεις, ή τέσσερις γυναίκες της
εκλογής σας» (Κορ.4,3). Σύμφωνα με τη διδασκαλία του Ισλάμ, ένας άνδρας
μπορεί να συζευχθεί περισσότερες γυναίκες, όχι όμως και η γυναίκα, η οποία
παραμένει δουλικά υποτεταγμένη στον άνδρα. Επίσης επιτρέπει στον άνδρα να
έχει εξωσυζυγικές σχέσεις. Κατά τον μεγάλο μουσουλμάνο «θεολόγο» Al Ghazali
«Ο γάμος είναι ένα είδος σκλαβιάς για τη γυναίκα. Καθήκον της είναι η
απόλυτη υπακοή στον άνδρα σε κάθε πράγμα, εκτός εάν αυτό βρίσκεται σε
αντίθεση με τους νόμους του Ισλάμ». 3
Και ενώ σύμπας ο πολιτισμένος κόσμος θεωρούσε επί αιώνες την ισλαμική
πολυγαμία και γενικά την πολυγαμία ως ένα άδικο θεσμό, που προσβάλλει την
ισότητα των δύο φύλων, ως ένα κατάλοιπο του πρωτογόνου παρελθόντος, έρχεται
ο σύγχρονος αποστατημένος δυτικός κόσμος να την υιοθετήσει! Να εγκαταλείψει
την δύο χιλιάδων ετών χριστιανική παράδοση και τον σεβασμό του ιερού
μυστηρίου του Γάμου και της οικογένειας και να ακολουθήσει την πολυγαμία.
Μόνο που η πολυγαμία του δυτικού κόσμου δεν ταυτίζεται με την πολυγαμία του
Ισλάμ, αλλά εμφανίζεται μάλλον με μια αντεστραμμένη μορφή. Ενώ δηλαδή στο
Ισλάμ έχουμε το σχήμα: Ένας άνδρας - πολλές γυναίκες, στο δυτικό κόσμο
έχουμε το αντίθετο σχήμα: Πολλοί άνδρες - μία γυναίκα.
Η διακεκριμένη δημοσιογράφος κ. Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη, αποκάλυψε,
με άρθρο της, πως αυτού του είδους η πολυγαμία στη Δύση βρίσκεται σε άνθιση. 4
Έγραψε: «Η είδηση περί πολυγαμίας, στις ΗΠΑ, όπως αυτή δημοσιεύτηκε από
τον Economist της 14.01.2023, σ. 38, πέρασε παραδόξως ασχολίαστη, από όσο
γνωρίζω. Πρόκειται για ένα ζευγάρι, στο οποίο προστέθηκε και ένας δεύτερος
‘μπαμπάς’, και που τα δύο παιδιά του αρχικού ζεύγους αποκαλούν ‘μπόνους
μπαμπά’. Καθώς, προς το παρόν, καμία Πολιτεία των ΗΠΑ δεν έχει
νομιμοποιήσει το νέο αυτό οικογενειακό σχήμα, η περί ης οικογένεια έσπευσε να
3 https://www.pemptousia.gr/2018/03/i-gineka-sto-islam/
4 http://aktines.blogspot.com/2023/02/blog-post_13.html
4
υπογράψει, ενώπιον δικηγόρου, σύμφωνο διατροφής και ανατροφής των
παιδιών, σε περίπτωση διάσπασης, ή θανάτου ενός από το τρισδιάστατο
σχήμα των ‘γονέων’….Το σχήμα αναγνωρίζεται ως ‘συναινετικό μη-
μονογαμικό σύμφωνο’ (CNM) και εννοείται ότι μπορεί να περιλάβει εντός του
και πέραν των τριών ‘γονέων’. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου
Chapman ένας στους είκοσι, σε παρόμοια σχέση, αναζητεί την υπογραφή
‘συναινετικού μη-μονογαμικού συμφώνου’. Κυρίως ομοφυλόφιλοι καταφεύγουν
στο αναδυόμενο αυτό σχήμα. Πρόκειται για συναινετική πολυσυντροφικότητα,
δηλαδή πλέγματα ερωτικών σχέσεων, που μπορεί να διαχειρίζονται από κοινού
και πρακτικά ζητήματα της ζωής, όπως κάνουν παραδοσιακώς οι παντρεμένοι
και τα ζευγάρια, διεκδικώντας και την από κοινού γονεϊκότητα». Είναι αλήθεια
πως οι ομοφυλόφιλοι είναι αυτοί που κινούν τα νήματα για την θέσπιση αφύσικου
«γάμου». Τα λεγόμενα «Σύμφωνα Συμβίωσης» θεσπίστηκαν κυρίως για τα
ομόφυλα «ζευγάρια». Είναι φανερό εδώ ότι η είσοδος και η καθιέρωση της
δυτικής πολυγαμίας έχει στόχο να πλήξει τον θεσμό της παραδοσιακής
οικογένειας.
Το ανησυχητικό είναι ότι «στο σχήμα αυτό αρχίζουν να ενδίδουν κράτη και
πόλεις, προς το παρόν με δειλές και στη σκιά της νομιμότητας αναγνωρίσεις
δικαιωμάτων στους μετέχοντες. Ένας δικαστής στη Νέα Υόρκη αναγνώρισε το
δικαίωμα, σε τρίτο μέλος ενός τέτοιου σχήματος, από το οποίο ο ένας
απεβίωσε, να καρπωθεί τη συμφωνία δικαιώματος στην κοινή στέγη, που είχε
υπογραφεί από τους τρεις. […] Σχετική έρευνα του 2020 διαπιστώνει ότι ήδη το
1/5 των Αμερικανών αναγνωρίζει την ηθική βάση της πολυγαμίας, ενώ το
ποσοστό αυτό έχει τριπλασιαστεί από το 2006»!
Στη συνέχεια διασαφίζει τη σχέση της ισλαμικής από την δυτική πολυγαμία:
«Η πολυγαμία στη Δύση, μέχρι στιγμής εμφανίζεται αντίστροφη από την
καθιερωμένη σε πολλές μουσουλμανικές χώρες. Δηλαδή, στη Δύση το σχήμα
εμφανίζεται με περισσότερους του ενός άνδρες, στην “οικογένεια”, αλλά με
μία μόνο γυναίκα και συνεπώς είναι το αντίστροφο σχήμα του καθιερωμένου
χαρεμιού με έναν άνδρα. Πρόκειται, ασφαλώς, για διείσδυση άλλου πολιτισμού,
στον δυτικό. Μπορεί, ίσως να εξυπηρετεί την προσπάθεια μείωσης του γήινου
πληθυσμού».
Τέλος διαπιστώνει πως «η αναγνώριση της πολυγαμίας που ενσκήπτει στη
Δύση, έστω και αντεστραμμένη, (πολλοί άνδρες και όχι πολλές γυναίκες),
φαίνεται να διαψεύδει παταγωδώς την ουτοπία της δυνατότητας αφομοίωσης
των μεταναστών, που στη χώρα μας υποστηρίχτηκε από την ΠτΔ και τον
Πρωθυπουργό. Η εισβολή της πολυγαμίας, ενός από τα ισχυρότερα πολιτισμικά
στοιχεία των πολυπληθέστερων μεταναστών, ακυρώνει εν τη γενέσει της αυτή
την ελπίδα»! Εδώ να παρατηρήσουμε πως, κατά τη γνώμη μας, συμβαίνει το
αντίθετο. Αντί να αφομοιώνει η «χριστιανική» και «πολιτισμένη» Δύση τους
αλλοθρήσκους, νόμιμους και παράνομους μετανάστες, αφομοιώνεται εκείνη από
αυτούς! Είναι γνωστό πως οι θρησκευτικές δοξασίες των Ανατολικών
Θρησκευμάτων και του Ισλάμ, αλλά και ο τρόπος ζωής των θέλγει τους
πνευματικά πωρωμένους δυτικούς. Επίσης είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε
5
πως η «εξαγιασμένη» αμαρτία στα θρησκεύματα της Ανατολής και ειδικά στο
Ισλάμ δίνει το άλλοθι σ’ αυτούς, να την διαπράττουν στο όνομα της θρησκείας!
Περαίνοντας, εκφράζουμε την ανησυχία μας για το μέγεθος της πολύπλευρης
κατάπτωσης του σημερινού ανθρώπου και εν προκειμένω, του οικογενειακού
θεσμού και την αυτοκτονική του πορεία. Υιοθετώντας την ρατσιστική πολυγαμία,
προσβάλλει βάναυσα τον ιερό θεσμό του γάμου και της οικογένειας, όπως την
βιώνει ο πανανθρώπινος πολιτισμός και κύρια, όπως τον θέσπισε ο Δημιουργός
μας. Μας ανησυχεί περισσότερο η αφωνία των εκκλησιαστικών μας ταγών σε
αυτά τα παρακμιακά φαινόμενα και περισσότερο οι κρίσεις του παν.
Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, που είχε υποστηρίξει πως «το
Πατριαρχείο μας και η Αμερική υπηρετούμε τα ίδια ιδανικά δικαιοσύνης και
ελευθερίας, όλες τις μεγάλες ηθικές και πνευματικές αξίες που ισχύουν
διαχρονικώς, παγκοσμίως…» 5 και του μακ. Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ.
Θεοδώρου σε πρόσφατο ταξίδι του στις ΗΠΑ που αποκάλεσε την Αμερική
«ευλογημένη χώρα»! 6
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών
5 https://amethystosbooks.blogspot.com/2011/02/blog-post_1921.html?m=0
6 https://www.ekirikas.com/o-papas-kai-patriarchis-alexandreias-th/
